Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο : Τι είναι
Το αποφρακτικο Συνδρομο Απνοιων-Υποπνοιων κατά τον Υπνο χαρακτηρίζεται από εμφάνιση απνοιών ή υποπνοιών, διακοπή δηλαδή της ροής του αέρα στον αεραγωγό για 10 δευτερόλεπτα ή περισσότερο. Συνήθως είναι το αποτέλεσμα – πλήρους ή μερικής – απόφραξης του ανώτερου αεραγωγού, της περιοχής δηλαδή από τη μύτη μέχρι τον λάρυγγα, μπορεί όμως να είναι οφείλεται και σε αίτια που σχετίζονται με ανεπαρκή αναπνευστική προσπάθεια.
Το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο (ΣΑΑΥ) παρατηρείται περίπου σε 2%-6% του ενήλικα πληθυσμού. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας υπολογίζει ότι 100 εκ άτομα ανά τον κόσμο πάσχουν από ΣΑΑΥ.
Ο συνολικός αριθμός των επεισοδίων άπνοιας – υπόπνοιας ανά ώρα ύπνου, αποτελεί τον ΑΗΙ απνοϊκό-υποπνοϊκό δείκτη, με βάση τον οποίο διακρίνεται η βαρύτητα του συνδρόμου.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Προκειμένου να γίνει η διάγνωση του συνδρόμου απαραίτητη είναι η λήψη λεπτομερούς ιστορικού ύπνου, ιατρικού ιστορικού, σωματομετρικές μετρήσεις (ΒΜΙ, διάμετρος λαιμού, μέσης, περιφέρειας), ακτινογραφία θώρακος και διερεύνυση συνοδών αναπνευστικών ή συστηματικών νοσημάτων.
Η Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση με έμμεση λαρυγγοσκόπηση και την ειδική δοκιμασία Muller καθορίζει το επίπεδο της απόφραξης και τη συμμετοχή των διαφόρων τμημάτων του ανώτερου αεραγωγού σε αυτή.
Η κλινική εξέταση συμπληρώνεται απαραίτητα από την διαγνωστική πολυσωματοκαταγραφική μελέτη (PSG) η οποία περιλαμβάνει την καταγραφή παραγόντων όπως οι κινήσεις θωρακικού και κοιλιακού τοιχώματος, η θέση σώματος, καταγραφή ροχαλητού, ηλεκτροκαρδιογράφημα (HKΓ) και κορεσμό οξυγόνου (SaO2) . Η PSG επιτρέπει το διαχωρισμό αποφρακτικού, κεντρικού ή μικτού τύπου συνδρόμου και παρέχει στοιχεία για την αξιολόγηση της βαρύτητάς του.
Πώς αντιμετωπίζεται το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο
Για την αντιμετώπιση του ήπιας έως μέτριας βαρύτητας συνδρόμου εφαρμόζονται διάφορες χειρουργικές μέθοδοι, ανάλογα με το επίπεδο της απόφραξης. Μπορεί ο ασθενής να βελτιωθεί μετά από αποκατάσταση της σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος, αμυγδαλεκτομή, φαρυγγοπλαστική (UPPV), τοποθέτηση εμφυτευμάτων στη μαλθακή υπερώα και άλλες επέμβάσεις που θα προτείνει ο ωτορινολαρυγγολόγος.
Στον αντίποδα των χειρουργικών μεθόδων βρίσκεται η αντιμετώπιση με συσκευή συνεχούς χορήγησης αέρα υπό θετικές πιέσεις (CPAP), η οποία αποτελεί απόλυτη ένδειξη για το σημαντικής βαρύτητας ΣΑΑΥ.
Επιπλέον, από τις αρχές του 2000 ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του ΣΑΑΥ παρουσίασαν τα εμφυτεύσιμα συστήματα διέγερσης του υπογλωσσίου νεύρου.
Ποιος ασθενής κινδυνεύει από Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο
Ο ασθενής που είναι υποψήφιος για εμφάνιση απνοιών κατά τη διάρκεια του ύπνου συνήθέστερα είναι άντρας, παχύσαρκος, άνω των 40 ετών με περίμετρος λαιμού> 40cm.
Στους παράγοντες κινδύνου ανήκουν η μετεμμηνοπαυσιακή κατάσταση στις γυναίκες, η κατανάλωση αλκοόλ ή υπνωτικών χαπιών πριν την κατάκλιση ,οι αλλεργίες αναπνευστικού και η ρινική συμφόρηση, ο υποθυρεοειδισμός, η υπέρταση. Αυξημένη είναι η συχνότητα του συνδρόμου και σε διάφορα γενετικά σύνδρομα: π.χ σύνδρομο Down, σύνδρομο Marfan, σύνδρομο Pierre-Robin
Πώς θα καταλάβω ότι μπορεί να πάσχω από Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο
Ο ασθενής με Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας παρουσιάζει έντονο ροχαλητό και ανήσυχο ύπνο με εφιδρώσεις, ξηρότητα στόματος/ φάρυγγα, σιελόρροια ή αίσθημα πνιγμού. Κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι έντονη η υπνηλία, το αίσθημα κόπωσης, συχνά εκδηλωνεται κεφαλαλγία, ενώ επηρεάζονται η μνήμη και η συγκέντρωση καθώς και η σεξουαλική επιθυμία
Τι μπορεί να συμβεί αν δεν αντιμετωπιστεί το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο
Σύμφωνα με μελέτες, σχεδόν οι μισοί από τους ασθενείς με ΣΑΑΥ εμφανίζουν αρτηριακή υπέρταση. Παράλληλα, οι ασθενείς αυτοί έχουν υψηλό ρίσκο εμφάνισης νοσημάτων όπως πνευμονική υπέρταση, αρρυθμίες ,στηθάγχη ,αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ,ισχαιμία μυοκαρδίου. Συνυπάρχοντα νοσήματα όπως: βρογχικό άσθμα, ΧΑΠ, σακχ. διαβήτης ,στεφανιαία νόσος μπορεί να επιδεινωθούν.
Οι ασθενείς είναι περισσότερο επιρρεπείς στην εμφάνιση λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού, μεòiωση μνήμης, κατάθλιψη, διαταραχές προσωπικότητας ενώ η διαταραχή του φυσιολογικού κύκλου του ύπνου και η υπνηλία συνδέονται με τροχαία και εργατικά ατυχήματα καθώς και νυκτερινές πτώσεις ηλικιωμένων .