Άρθρα

Σχολιασμός

Παύλος Μαραγκουδάκης

Ιωάννης Κωνσταντινίδης

 

Θεματικές ενότητες

  • Αντιαλλεργική αγωγή στην εποχή του COVID-19

Άρης Πάγκαλος

  • Η ανοσμία ως πρώιμο σύμπτωμα της λοίμωξης

Ιορδάνης Κωνσταντινίδης

  • Προφυλάξεις κατά την ενδοσκοπική χειρουργική

Χρήστος Γεωργάλας

 

Οργάνωση

Ελληνική Ρινολογική Εταιρεία

Ελληνική Εταιρεία ΩΡΛ Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών

Υπό την αιγίδα της Πανελλήνιας Ωτορινολαρυγγολογικής Εταιρείας Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου

 

ΕΓΓΡΑΦΗ

webinar afisa M-page-0

Practical insights for paediatric otolaryngology surgical cases and performing microlaryngobronchoscopy during the COVID-19 pandemic

Full text

εικόνα_Viber_2020-04-02_19-42-09                                                                                        logo_orl_2006

 

Τα μέτρα προσωπικής προστασίας θα πρέπει να λαμβάνονται από όλους τους Ωτορινολαρυγγολόγους κατά την

  • λήψη ιστορικού
  • απλή εξέταση
  • διενέργεια ενδοσκοπήσεων
  • αναρρόφηση από αυτί μύτη ή τραχειοστομία
  • αλλαγή τραχειοστομίας
  • τοποθέτηση ρινογαστρικού καθετήρα σίτισης

Τα μέτρα προσωπικής προστασίας περιλαμβάνουν: μάσκες, οφθαλμική προστασία (γυαλιά/ ασπίδα προσώπου), καθαρή ρόμπα, γάντια μιας χρήσης

 

Ειδικότερα για την ενδοσκόπηση με άκαμπτο ή εύκαμπτο ενσδοσκόπιο συστήνεται:

  • Η ενδοσκόπηση θα πρέπει να εκτελείται στις απολύτως απαραίτητες περιπτώσεις.
  • Θα πρέπει να γίνεται μέσω κάμερας συνδεδεμένης με μόνιτορ και να αποφεύγετε η απευθείας θέαση μέσω του προσοφθάλμιου
  • Αποφυγή χρήσης τοπικής αναισθησίας γιατί ο ψεκασμός μπορεί να προκαλέσει πταρμό ή βήχα και διασπορά αερομεταφερόμενων σωματιδίων. Σε περίπτωση που η τοπική αναισθησία είναι απαραίτητη συνίσταται η εφαρμογή της με τεμάχια βάμβακος
  • Με το πέρας της εξέτασης το ενδοσκόπιο πρέπει να τοποθετηθεί σε δοχείο/δίσκο προσέχοντας να μην έρθει σε επαφή με άλλες επιφάνειες και ο εξεταστής να αλλάξει γάντια.
  • Για τον καθαρισμό του ενδοσκοπίου συστήνεται αρχικά πλύσιμο με νερό και σαπούνι
  • Σύμφωνα με πληροφορίες από τις ιστοσελίδες των εταιρειών που παράγουν προϊόντα απολύμανσης συστήνεται η χρήση διαλυμάτων ή προϊόντα με βάση το διοξειδίο του χλωρίου (chlorine dioxide) π.χ. Tristel , διάλυμα γλουταραλδεύδης π.χ. CIDEX, αλλά και υπεροξικό οξύ (peracetic acid) τα οποία φαίνεται ότι είναι αποτελεσματικά έναντι κορωνοιών.
  • Για τη συγκέντρωση του διαλύματος, τη θερμοκρασία και τη διάρκεια αποστείρωσης ακολουθείστε τις οδηγίες του κατασκευαστή του προϊόντος που διαθέτετε
  • Στον σύνδεσμο https://www.epa.gov/pesticide-registration/list-n-disinfectants-use-against-sars-cov-2 μπορείτε να βρείτε λίστα με ουσίες που θεωρούνται αποτελεσματικές στην απολύμανση έναντι κορωνοιών

 

 

Screenshot_2020-04-01 Intranasal corticosteroids in allergic rhinitis in COVID‐19 infected patients An ARIA‐EAACI statement

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/all.14302

Dear Rhinologists, members of the ERS

 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Αγαπητοί Ρινολόγοι, μέλη της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ρινολογίας

Περνάμε δύσκολους καιρούς. Ο Κορωνοϊός εξαπλώνεται ταχέως σε όλη την Ευρώπη και τον Κόσμο. Πολλοί από εμάς συμμετέχουμε στα επείγοντα των νοσοκομείων μας και στα εξωτερικά ιατρεία, ενώ αναδύονται άμεσα τρέχοντα θέματα που αφορούν την Ωτορινολαρυγγολογία.

Έχουμε συλλέξει πληροφορίες για τους Ρινολόγους και τους ασθενείς, που τις έχουμε αναρτήσει στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ρινολογίας και μοιράζουμε τις πιο σημαντικές οδηγίες μαζί σας.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΡΙΝΟΛΟΓΟΥΣ –  ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ
Αποφύγετε τους ρινικούς ψεκασμούς που γίνονται μέσω ηλεκτρικής ή μηχανικής αντλίας. Χρησιμοποιείτε ψεκασμούς από φιαλίδια που εκτοξεύουν το τοπικό αναισθητικό στις ρινικές κοιλότητες με ενσωματωμένη αντλία ή τεμάχια τολυπίων βάμβακος ή μικρών γαζών που εμβρέχονται με το τοπικό αναισθητικό.

Οι επιλεγμένοι  ασθενείς για κάποια επέμβαση στις ρινικές κοιλότητες  παραρρίνιους κόλπους,   ρινοφάρυγγα, στοματοφάρυγγα, λάρυγγα και την τραχεία θα πρέπει να ερευνώνται για τον  COVID-19, όπου πρέπει να είναι αρνητικό, προτού προχωρήσει οποιαδήποτε επέμβαση.
Στις επείγουσες περιπτώσεις θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ειδικά Προσωπικά Εφόδια Προστασίας [Personal Protective Equipment (ΡΡΕ). Στους ασθενείς δίδονται συμβουλές πριν από τη χειρουργική επέμβαση να τηρούν τους κανόνες συχνού πλυσίματος των χεριών με σαπούνι και η τήρηση της κοινωνικής απομόνωσης και τήρησης μεγάλων αποστάσεων από άλλα άτομς (αποφυγή συγχρωτισμού).
Περιορίστε τις επισκέψεις στην ΩΡΛ κλινική και τους θαλάμους των ασθενών και φοράτε την κατάλληλη προστασία.

Αναβάλατε την επέμβαση σε οποιαδήποτε περίπτωση θετικού ασθενούς για COVID-19, οποιονδήποτε ασθενή αναφέρει πρόσφατο ιστορικό ταξιδιού, οποιονδήποτε έχει πιθανά συμπτώματα του COVID-19 ή κάποιον με επαφές με πάσχοντες από COVID-19.
Θα πρέπει να δοθούν συμβουλές σε όλους τους αρνητικούς ασθενείς για COVID-19, που υποβάλλονται σε εκλεκτική χειρουργική επέμβαση να τηρούν τις κοινωνικές αποστάσεις και συγχρωτισμούς, να εφαρμόζουν τακτικά την υγιεινή των χεριών  μεταξύ του χρόνου που εξετάστηκαν και της μερομηνίας που θα υποβληθούν στην χειρουργική επέμβαση.

ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΟΣΦΡΗΣΗΣ

Ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών με λοίμωξη από τον COVID-19  (20-60%) φαίνεται ότι έχουν χάσει την όσφρησή τους (ανοσμία). Η ανοσμία μπορεί να είναι το πρώτο σύμπτωμα πριν από την εμφάνιση των λοιπών συμπτωμάτων της νόσου, όπως βήχας/πυρετός..
Οι ασθενείς με ξαφνική απώλεια της όσφρησης θα πρέπει να θεωρηθούν ότι είναι θετικοί για COVID-19.

Οι εμπειρίες από την Ιταλία δείχνουν μια ευνοϊκή πρόγνωση για την επιστροφή της όσφρησης.

Σας συμβουλεύουμε ΝΑ ΜΗΝ συνταγογραφείτε ρινικά ή συστηματικά κορτικοστεροειδή σε ασθενείς με αιφνίδια απώλεια της όσφρησης

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΟ.

Ο κίνδυνος μετάδοσης του COVID-19 στους εργαζόμενους στην υγειονομική περίθαλψη γίνεται  κυρίως μέσω της εξάπλωσης σταγονιδίων. Οι ωτορινολαρυγγολόγοι εκτίθενται σε ένα μεγάλο ιικό φορτίο δεδομένου ότι έχουμε να κάνουμε με τη μύτη και τον αεραγωγό.

Μπορεί να  μη φαίνεται ότι οι ωτορινολαρυγγολόγοι βρίσκονται  στην πρώτη γραμμή κατά του COVID-19, αλλά έχουμε να παίξουμε ένα ρόλο κλειδί, και αυτό πρέπει να προγραμματιστεί.

Όλα τα δεδομένα από την Κίνα, το Ιράν, την Ιταλία υποδηλώνουν ότι οι χειρουργοί ωτορινολαρυγγολόγοι αποτελούν μιαν ομάδα εξαιρετικά υψηλού κινδύνου μόλυνσης ,  επομένως πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση για να προστατευθούμε.
Υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες που προέρχονται από τις ΗΠΑ που δείχνουν ότι οι ωτορινολαρυγγολόγοι  είναι μια ομάδα υψηλού κινδύνου μόλυνσης από τον COVID-19.

Υπάρχουν ανέκδοτες αποδείξεις ότι μία μεμονωμένη ενδοσκοπική επέμβαση στους παραρρίνιους κόλπους στην Κίνα συνέβαλε στη μόλυνση 14 ατόμων  που βρίσκονταν στο χειρουργείο.

Υπάρχει υποτιθέμενος  υψηλός κίνδυνος μόλυνσης από οποιαδήποτε επέμβαση γίνεται στην ανώτερη αεροφόρα οδό.

Συνιστάται η αναβολή  κάθε μη επείγουσας χειρουργικής επέμβασης.

ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΣΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ

Σας συμβουλεύουμε να βλέπετε μόνο ασθενείς που χρειάζονται μη επιλεκτική φροντίδα στα εξωτερικά ιατρεία και τα ιδιωτικά ιατρεία.

Η ΩΡΛ εξέταση ατόμων που πρέπει οπωσδήποτε να εξεταστούν στα εξωτερικά ιατρεία απαιτεί ο ωτορινολαρυγγολόγος να φοράει χειρουργική μάσκα ανθεκτική στα υγρά (FFP2/N95), αδιάβροχη μιας χρήσεως, χειρουργική μπλούζα, αποστειρωμάνα γάντια, και κατάλληλα γυαλιά προστασίας των οφθαλμών. Αυτά είναι υποχρεωτικά, όταν γίνεται ρινοενδοσκόπηση  με εύκαμπτο ή ευθύ άκαμπτο ενδοσκόπιο.

Υπενθυμίζεται ότι πολλά ωτορινολαρυγγολογικά προβλήματα λύνονται και με τηλεφωνική επικοινωνία.
ΧΡΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΑΣ

Συνιστάται στους ασθενείς να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τακτικά τα φάρμακα που παίρνουν για διάφορες παθολογικές καταστάσεις..

Ο Κορωναϊός  συνδέεται με τον υποδοχέα του Μετατρεπτικού Ενζύμου Αγγειοτενσίνης-2 και  με τον  τον υποδοχέα του ενζύμου TMPRSS2 (Transmembrane protease, serine 2) .

Παρόλο που υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα ότι τα συστηματικά κορτικοστεροειδή μπορεί να αυξάνουν το  ARDS σε ασθενείς με SARS και MERS, δεν υπάρχουν δεδομένα που να δείχνουν ότι η χρήση τοπικών κορτικοστεροειδών θα αυξήσει την προδιάθεση προς τη λοίμωξη  από τον COVID-2.

Οι πνευμονολόγοι συμβουλεύουν επίσης να συνεχίζεται η χρήση των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών.
Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι η διακοπή των ρινικών κορτικοστεροειδών σε ασθενείς που τα χρειάζονται θα οδηγήσει σε επιδείνωση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας / ρινοκολπίτιδας που μπορεί να θολώσουν τα συμπτώματα της λοίμωξης από τον  COVID-19.

Επειδή φαίνεται ότι οι ασθενείς μπορούν να διασκορπίσουν τον ιό πρτού εμφανίσουν πυρετό, αυτό μπορεί να αυξήσει ακόμη περισσότερο και τον κίνδυνο για τους ίδιους  και το περιβάλλον τους.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ
Σε ανταπόκριση στις πιέσεις που ασκούνται από το  σύστημα υγείας, η επιλεκτική χειρουργική επέμβαση θα περιοριστεί.

Οι μη επιλεκτοί ασθενείς θα συνεχίσουν να χρειάζονται φροντίδα. Θα πρέπει να επιδιώκουμε τις καλύτερες τοπικές λύσεις για να συνεχίσουμε την ορθή διαχείριση αυτών των ασθενών,  προστατεύοντας ταυτόχρονα τον εαυτό μας μέσω κατάλληλης προσφοράς προστατευτικού εξοπλισμού.

Κατανοούμε ότι οι οικονομικοί πόροι πιέζονται συνεπεία των αναγκών,  που δημιουργούνται από τον COVID-19.

Ωστόσο η εμπειρία από περιοχές με πολλούς ασθενείς υπογραμμίζει την αναγκαιότητα των Προσωπικών Εφοδίων  Προστασίας [Personal Protective Equipment (ΡΡΕ) για τους Ωτορινολαρυγγολόγους.

Οπωσδήποτε συμμετέχουμε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων από τον αεραγωγό. Ενδέχεται όμως  σε εξαιρετικές περιπτώσεις να χρειαστεί να εργαστούμε για την επίλυση προβλημάτων που δεν άπτονται της ειδικότητάς μας, της εκπαίδευσης και των εμπειριών μας..

Χρειάζεται ειδικότερα να ενδιαφερθούμε για ασθενείς μας που είναι ευάλωτοι στα επακόλουθα της μόλυνσής τους από τον COVID-19.

Σε αυτούς περιλαμβάνονται  τα άτομα με τραχειοστομία και οι ασθενείς των οποίων το αναπνευστικό σύστημα βρίσκεται σε κίνδυνο, όπως οι πάσχοντες από καρκίνο της κεφαλής και τραχήλου, τόσο κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους, όσο και μετά τη θεραπεία του.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ (PPE) ΣΕ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ

Συνιστώνται μάσκες FFPW / FFP2 και πλήρης προστασία ματιών ή PAPRs (Powered, Air Purifying Respirators) για θετικούς ασθενείς / επείγοντες ασθενείς COVID-19 που απαιτούν διαδικασίες δημιουργίας αερολύματος – Σ΄αυτό περιλαμβάνεται διασωλήνωση της τραχείας, αναρρόφηση, τραχειοστομία, βρογχοσκόπηση. Στο χειρουργείο συμμετέχει, κατά το δυνατόν, ο μικρότερος  αριθμός ατόμων, όπου όλοι πρέπει να είναι ασφαλώς ενδεδυμένοι με επαρκή Προσωπικά Εφόδια  Προστασίας [Personal Protective Equipment (ΡΡΕ).

Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε https://www.europeanrhinologicsociety.org/